مقاله مدیریت: تعیین رابطه بین رهبری معنوی مدیران و سلامت سازمانی با تأکید بر متغیر میانجی تعالی کارکنان

عنوان مقاله به فارسی	تعیین رابطه بین رهبری معنوی مدیران و سلامت سازمانی با تأکید بر متغیر میانجی تعالی کارکنان
عنوان مقاله به انگلیسی	The Relationship Between Managers’ Spiritual Leadership and Organizational Health: The Mediating Role of Employee Excellence
رشته	مدیریت بازرگانی- مدیریت رفتار سازمانی
سال نشر	2025-1404
فرمت مقاله	تایپ شده در Word

عنوان مقاله : تعیین رابطه بین رهبری معنوی مدیران و سلامت سازمانی با تأکید بر متغیر میانجی تعالی کارکنان

 فهرست مقاله:

• چکیده
• مقدمه
• مبانی نظری پژوهش
• فرضیات پژوهش
• ادبیات و پیشینه پژوهش
• مدل مفهومی پژوهش و نحوه اندازه گیری متغیرها
• روش شناسی تحقیق
• روش گردآوری اطلاعات
• یافته های پژوهش
• آمار توصیفی
• آزمون نرمال بودن توزیع جامعه آماری
• آزمون فرضیه ها
• بحث و نتیجه گیری
• پیشنهادات حاصل از یافته های تحقیق
• منابع و ماخذ

چکیده مقاله:

هدف از این تحقیق، تعیین نقش رهبری معنوی مدیران بر تعالی کارکنان و سلامت سازمانی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه سازمان‌های دولتی شهرستان ارومیه می‌شود که تعداد آن‌ها 63079 نفر بوده است. از این تعداد، با استفاده از فرمول کوکران، 382 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای است.

ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، پرسش‌نامه استاندارد است. روایی پرسش‌نامه به صورت صوری تعیین گردیده و پایایی آن نیز با توجه به مقدار 0.887 برای ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، آزمون فرضیه‌ها، و ترسیم جداول و نمودارها، از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. برای تعیین تأثیر متغیرهای موجود در تحقیق و تجزیه و تحلیل اطلاعات جهت رد یا تأیید هر یک از فرضیه‌های پژوهش، از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون و معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد که تعالی کارکنان در تأثیر رهبری معنوی مدیران بر سلامت سازمانی نقش میانجی‌گری دارد.

کلیدواژه ها: تعالی کارکنان، رهبری معنوی مدیران، سلامت سازمانی

بخشی از مقدمه:

ویژگی سازمان‌های امروزی پویایی، پیچیدگی، ابهام و سنت‌گریزی است؛ به گونه‌ای که دائماً از محیط اطراف خود تأثیر می‌پذیرند و تغییر را به عنوان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر پذیرفته‌اند. (Gong, J., & Kanwal, S, 2025) به منظور غلبه بر اوضاع نامطمئن، پیچیده و پویا، یکی از راه‌های مطلوب برای بقا و پیشرفت سازمان که پیش روی مدیران قرار دارد، داشتن منابع انسانی توانمند است (روس و همکاران، 2012).

رهبر معنوی کسی است که با استفاده از ارزش‌ها، باورها و رفتارهایی که لازمه انگیزش درونی خود و دیگران است، بقای معنوی اعضای سازمان را فراهم می‌کند. رهبری معنوی شامل آموزش اصول درست و عملکرد فنونی است که باعث کنترل نفس می‌شود (عثمان، 2010). رهبری معنوی اسلامی یعنی رهبری که از طریق ارتباط عمیق با خداوند و ایجاد ویژگی‌های خداگونه در خود و نفوذ در پیروان، با واسطه ویژگی‌های خداگونه، آنان را در مسیر خداوند و معنویت قرار دهد و از این طریق کارکنان را به پیشرفت سازمان در جهت رضای الهی سوق دهد (عطافر و همکاران، 2013). هدف از رهبری معنوی، خلق چشم‌انداز و ارزش‌های متجانس در سطوح فردی، تیمی، سازمانی و در نهایت تقویت سطوح بالاتری از تعهد و بهره‌وری سازمانی است (صفابخش و همکاران، 1392).

سلامت سازمانی امروزه یکی از ارکان اصلی استقرار توسعه پایدار است و در درجه نخست نیاز به دانش، فرهنگ و تجربه لازم و کافی نزد مدیران و کارکنان سازمان‌ها دارد؛ آنگاه با داشتن سلامت سازمانی می‌توان به بالندگی یا توسعه سازمانی دست یافت. (Aboobaker, N., & KA, Z, 2024) مطالعه وضعیت سلامت سازمان‌ها نه فقط به خودی خود از لحاظ فهم شرایط کارکرد و پویایی‌های آن اهمیت دارد، بلکه پیش‌بینی‌کننده اثربخشی سازمان، پیشرفت تعالی کارکنان، تعهد سازمانی کارکنان، گرایش انسانی کارکنان و مدیران سازمان است.

برای داشتن کارکنانی توانمند، یکی از عوامل اصلی، داشتن آرامش روحی و روانی است. (Lari, M, 2024) دنیاگرایی نمی‌تواند آرامش لازم را برای کارکنان فراهم کند. اینجاست که معنویت وارد عرصه می‌شود و به عنوان درمان این مشکل مطرح می‌شود؛ البته معنویتی که رنگ و بوی الهی داشته باشد، نه اینکه بر دنیاگرایی مبتنی باشد. (Mandelli, L, 2025)

 

برخی از منابع :

Aboobaker, N., & KA, Z. (2024). Nurturing the soul at work: unveiling the impact of spiritual leadership, interpersonal justice and voice behavior on employee intention to stay. International Journal of Ethics and Systems, 40(3), 539-560

Gong, J., & Kanwal, S. (2025). Exploring the influence of spiritual leadership on proactive customers service performance. Acta Psychologica, 253, 104721

Lari, M. (2024). A longitudinal study on the impact of occupational health and safety practices on employee productivity. Safety science, 170, 106374

Mandelli, L. (2025). Leaders’ Experience of Spiritual Leadership Concerning Followership in Brazilian Organizations (Doctoral dissertation, Walden University)

Nasyiah, T., Masudin, I., Zulfikarijah, F., Kannan, D., Rumijati, A., & Wijaya, R. (2024). Explaining sustainable performance with SEM–FsQCA: the role of traceability systems, knowledge management, halal SCM practices, and spiritual leadership in small–medium enterprises (SMEs). IEEE Transactions on Engineering Management, 71, 5691-5705

Piwowar-Sulej, K., & Iqbal, Q. (2024). A systematic literature review on spiritual leadership: antecedents, mechanism, moderators and outcomes. Journal of Organizational Change Management, 37(8), 18-35

Şengüllendi, M. F., & Şehitoğlu, Y. (2025). The Effects of Spiritual Leadership on Employees’ Corporate Reputation and Mediating Effect of Organizational Sacralization: A Resource Conservation Perspective. International Journal of Organizational Leadership, 1-22

Qamar, F., & Soomro, S. A. (2025). Investigating the impact of servant leadership on service excellence: the mediating role of PsyCap as a personal resource and buffering role of conscientiousness. Global Knowledge, Memory and Communication, 74(1/2), 515-532