پروپوزال
تفاوت پروپوزال و پایان نامه در چیست؟
پروپوزال و پایان‌نامه دو مرحله اصلی در طول تحصیلات تکمیلی هستند. اگر بخواهیم در یک مثال، تفاوت پروپوزال و پایان نامه را بگوییم، باید پروپوزال را به نقشه و طرح یک ساختمان تشبیه کنیم و پایان نامه را به یک ساختمان تکمیل شده. به طور خلاصه، پروپوزال یعنی ارائه پیشنهادی برای انجام یک تحقیق. در حالی که پایان‌نامه، گزارش نهایی و جامعی در مورد یک تحقیق است که به پایان رسیده است. در ادامه ، تفاوتهای بیشتری از پروپوزال و پایان نامه را بررسی میکنیم:
فهرست مطالب
- فرق پروپوزال با پایان نامه از نظر حجم.
- تفاوت پروپوزال و پایان نامه از نظر ساختار و بخشهای تشکیل دهنده
- اجزا پروپوزال (Proposal)
- ساختار پایان‌نامه.
- تفاوت پایان نامه و پروپوزال از نظر زمانی
- فرق پروپوزال با پایان نامه از نظر پرداختن به جزئیات
- امکان تغییر پروپوزال
- نمونه پروپوزال آماده
فرق پروپوزال با پایان نامه از نظر حجم
حجم پروپوزال معمولاً بین 8 تا 20 صفحه است و بیشتر مانند تعیین نقشه راه و ارائه طرح است. اما پایان نامه های داخل ایران حداقل 60 الی 180 صفحه در مقطع ارشد است. برای مقطع دکترا حداق 12 صفحه الی 300 صفحه نیز می تواند پایان نامه حجم داشته باشد.
تفاوت پروپوزال و پایان نامه از نظر ساختار و بخشهای تشکیل دهنده
اجزا پروپوزال (Proposal):
هدف اصلی از انجام پروپوزال، پیشنهاد تحقیق است. این پیشنهاد تحقیق باید در یک چارچوب و ساختار مشخصی ارائه شود. با توجه به تمپلیت پروپوزال ها، موارد زیر باید در این طرح پیشنهادی تکمیل شود:
عنوان: عنوان پروپوزال باید به صورت واضح و دقیق بیانگر موضوع پژوهش باشد.
مقدمه: معرفی کلی موضوع و اهمیت آن.
بیان مسئله: بیان مشکل ، علل بوجود آمدن مشکل و راهکار و راه حل پیشنهادی
اهمیت و ضرورت پژوهش: چرا پرداختن به این موضوع مهم است و انجام آن چه خدمتی به جامعه می کند.
اهداف پژوهش: هدف شما از این تحقیق چیست. اهداف به صورت مشخص و معین بیان می شوند.
سؤالات یا فرضیه‌های پژوهش: پرسش‌های پژوهش یا سوالات پژوهش بر اساس اهداف پژوهش تنظیم می شوند. لیستی از سوالات که تحقیق پیشنهادی قرار است به آن بپردازد در این بخش قرار می گیرد.
پیشینه تحقیق: تحقیقات قبلی که موضوعی مشابه با تحقیق پیشنهادی دارند بیان می شودو جنبه هایی که این تحقیقات به آن نپرداخته اند، مورد بررسی قرار میگیرد.
روش انجام تحقیق : در این بخش به بیان نوع پژوهش، جامعه آماری، نمونه، ابزار جمع‌آوری داده‌ها، روش تحلیل داده‌ها می پردازیم. این بخش به زمان آینده نوشته میشود.
نتایج مورد انتظار: پیش‌بینی نتایجی که احتمالاً به دست خواهید آورد. این بخش در برخی از تمپلیتها وجود ندارد.
برنامه زمان‌بندی (گانت چارت): فعالیتهای مختلفی که در این طرح باید انجام شود تقسیم شده و برای هر کدام یک بازه زمانی تعیین میشود.
فهرست منابع: منابعی که برای نگارش پروپوزال و پیشینه تحقیق استفاده شده‌اند.
ساختار پایان‌نامه
پایان‌نامه یا رساله (دکتری)، یک گزارش کامل از نتیجه تحقیق شماست که در پنج فصل تنظیم میشود .
فصل اول: کلیات تحقیق : در این بخش بیان مسئله، اهداف، سؤالات/فرضیه‌ها، اهمیت و ضرورت تحقیق بیان میششود. در واقع فصل اول پایان نامه، همان پروپوزال شما است؛ با این تفاوت که بخش مرور منابع و روش تحقیق پروپوزال، در فصل اول پایان نامه حذف می شوند و در فصول بعدی به طور مفصل به آن پرداخته میشود.
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق (ادبیات پژوهش): در این بخش، کلمات کلیدی تحقیق تعریف می شود. نظریه های مرتبط با آن مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین به تحقیقات قبلی مرتبط با موضوع پرداخته میشود.
فصل سوم: روش‌تحقیق: در این بخش جزئیات کامل مربوط به نحوه انجام پژوهش، نحوه جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها می پردازیم.
فصل چهارم: یافته‌ها: نتایج به دست آمده از انجام تحقیق، به شکل جداول، نمودارها و متن نوشته می شود. این بخش مهمترین قسمت تحقیق شما است.
فصل پنجم: نتیجه‌گیری: در این بخش، یک جمع بندی کلی از نتایج تحقیق ارائه میشود.
فهرست منابع: شامل کلیه منابعی که در نگارش پایان‌نامه استفاده شده‌اند.
پیوست‌ها (اختیاری): در صورتی که در تحقیق خود از پرسش‌نامه‌های استفاده شده، مصاحبه‌ها و .. استفاده کرده اید که در متن پایان نامه نمی گنجد، در این بخش قرار میگیرد.
تفاوت پایان نامه و پروپوزال از نظر زمانی
برای نگارش پروپوزال، شما باید از فعلهایی استفاده کنید که بر زمان آینده دلالت دارند. به عنوان مثال، فعل‌ها را این طورر مینویسم: “این تحقیق بررسی خواهد کرد…”، “داده‌ها جمع‌آوری خواهند شد…”، “نتایج تحلیل خواهند شد…”، “هدف این پژوهش است…”، “این مطالعه به دنبال پاسخ به این سوال است…”
برای نگارش پایان نامه، از فعلهایی استفاده میکنیم که بر زمان گذشته دلالت دارند. بنابراین فعل‌ها را در نگارش پایان نامه این طور مینویسیم: “داده‌ها جمع‌آوری شدند…”، “نتایج تحلیل نشان داد…”، “مصاحبه انجام شد…” و …
فرق پروپوزال با پایان نامه از نظر پرداختن به جزئیات
برای نگارش پروپوزال، ما کلی گویی میکنیم و جزئیات تحقیق را نمیدانیم. مثلاً می‌گوییم، برای جمع آوری داده از پرسشنامه استفاده خواهیم کرد، اما به جزئیات این پرسشنامه اشاره نمیکنیم. در مقابل، در نگارش پایان نامه باید جزئیات را توضیح دهیم. مثلا این پرسشنامه چند سوال دارد. در مورد روایی و پایایی آن توضیح دهیم. حتی ممکن است نیاز باشد خود پرسشنامه را در پایان نامه پیوست کنیم. مثال دیگری بزنیم: در پروپوزال، تعریف متغیرها، فقط در حد چند جمله کفایت میکند. اما در پایان نامه، کلمات کلید، نظریه های موجود و .. باید در فصل دوم پایان نامه با ذکر جزئیات توضیح داده شوند.
امکان تغییر پروپوزال
در زمان انجام پروپوزال و حتی پس از تصویب، شما ممکن است، بنا به نیاز خود، روش تحقیق، جامعه آماری، ابزار تحقیق و… را تغییر دهید. دست شما در این مورد باز است. اما مهم است که این تغییرات با تأیید استاد راهنما صورت گیرد. اما برای پایان نامه، رویکرد شما از ابتدا مشخص است و شما باید طبق همان نقشه راهی که قبلا ترسیم کردید، گام بردارید. همچنین پس از دفاع، امکان تغییر نتایج و یا محتوای پایان نامه وجود ندارد.
جمع بندی
در این پست به تفاوت پروپوزال و پایان نامه پرداختیم. در صورتی که در این باره سوالی دارید، کامنت بگذارید. در اسرع وقت پاسخ خواهیم داد.