در این پست، چند نمونه بیان مسئله در پروپوزال پرستاری ارائه شده است. همچنین برای مشاهده بیان مسئله بیشتر می توانید نمونه پروپوزال پرستاری تکمیل شده را مشاهده نمایید.
عنوان: بررسی ارتباط بین شاخص آترژنیک پلاسما و دیابت بارداری
دیابت بارداری (GDM) یکی از مهمترین اختلالات متابولیکی دوران بارداری است که حدود 10 تا 15 درصد بارداریها را در سطح جهان درگیر میکند و با روندی صعودی به دلیل افزایش چاقی، بیتحرکی و افزایش سن مادران همراه است (McIntyre et al., 2019; Zhu & Zhang, 2016). پیامدهای دیابت بارداری نه تنها محدود به دوره بارداری نیست، بلکه مادران را در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماریهای قلبی-عروقی قرار داده و فرزندان آنان را در معرض خطر چاقی و مقاومت به انسولین قرار میدهد (Bellamy et al., 2009). در حالی که تشخیص بالینی دیابت بارداری معمولاً بین هفتههای 24 تا 28 بارداری انجام میشود، شواهد نشان دادهاند که در این زمان آسیبهای متابولیکی ممکن است پیشتر آغاز شده باشند (Buchanan & Xiang, 2005). بنابراین شناسایی شاخصهای ساده، در دسترس و ارزانقیمت برای غربالگری زودهنگام زنان پرخطر اهمیت حیاتی دارد.
یکی از شاخصهای نوین که اخیراً توجه محققان را به خود جلب کرده، شاخص آترژنیک پلاسما (Atherogenic Index of Plasma; AIP) است که از لگاریتم نسبت تریگلیسرید به کلسترول HDL محاسبه میشود (Dobiásová & Frohlich, 2001). این شاخص بهعنوان نشانگری معتبر برای پیشبینی آترواسکلروز و اختلالات متابولیکی شناخته شده است و مطالعات متعدد ارتباط آن را با دیابت نوع 2 و پیشدیابت گزارش کردهاند (Wu et al., 2020; Wang et al., 2018). با این حال، مطالعات اندکی به بررسی رابطه AIP و دیابت بارداری پرداختهاند و شواهد کافی در این زمینه، بهویژه در جمعیت زنان ایرانی، وجود ندارد. با توجه به تفاوتهای ژنتیکی، تغذیهای و سبک زندگی، بررسی این ارتباط در جامعه ایران میتواند اطلاعات ارزشمندی برای طراحی برنامههای پیشگیری و غربالگری فراهم کند.
از سوی دیگر، در سطح جهانی نیز تهدیدات بهداشت عمومی ناشی از مقاومت دارویی میکروبی (MDROs) بهطور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) هشدار داده است که در صورت نبود مداخلات مؤثر، مقاومت به داروهای ضدمیکروبی تا سال 2050 سالانه موجب مرگ 10 میلیون نفر خواهد شد که رقمی فراتر از مرگومیر ناشی از سرطان است (WHO, 2020). در محیطهای بیمارستانی، بهویژه بخشهای مراقبت ویژه (ICU)، بیش از دو سوم بیماران از آنتیبیوتیکها استفاده میکنند و برآورد میشود که بین 30 تا 50 درصد از این تجویزها نامناسب یا غیرضروری باشد (Vincent et al., 2020). این شرایط زمینهساز بروز عفونتهای بیمارستانی و گسترش ارگانیسمهای مقاوم به دارو میشود که علاوه بر افزایش هزینههای درمان، مرگومیر بیماران را نیز بالا میبرد (Tacconelli et al., 2018).
وجه اشتراک بین دیابت بارداری و پدیده مقاومت دارویی میکروبی، ضرورت شناسایی زودهنگام عوامل خطر و مداخله پیشگیرانه است. همانطور که مقاومت دارویی بدون اقدامات مؤثر منجر به بحران جهانی خواهد شد، عدم شناسایی شاخصهای ساده و مؤثر برای پیشبینی زودهنگام دیابت بارداری نیز میتواند نسل آینده را با مشکلات متابولیکی و قلبی-عروقی گسترده مواجه سازد. در این راستا، استفاده از AIP بهعنوان یک نشانگر نوین میتواند گامی در جهت ارتقای سلامت مادر و کودک در ایران باشد.
اگرچه مطالعات محدودی در زمینه ارتباط AIP با دیابت بارداری انجام شده است، اما شواهد کافی برای تأیید کارآمدی این شاخص در جمعیتهای مختلف وجود ندارد. در ایران نیز پژوهش جامعی در این خصوص صورت نگرفته است و خلأ علمی موجود لزوم انجام چنین مطالعهای را برجسته میکند. این تحقیق قصد دارد با بررسی ارتباط AIP و بروز دیابت بارداری در زنان ایرانی، امکان استفاده از آن را بهعنوان ابزاری ساده و مقرونبهصرفه در غربالگری زودهنگام زنان باردار بررسی کند.
شناسایی عوامل خطر کلونیزاسیون با باکتریهای چنددارویی مقاوم در بیماران بحرانی بستری در ICU و واحدهای احیا
بیان مسئله : مقاومت میکروبی بهویژه مقاومت چنددارویی (MDROs) امروزه یکی از جدیترین چالشهای بهداشت عمومی در سطح جهانی است. این ارگانیسمها به دستکم یک آنتیبیوتیک در سه یا چند دسته دارویی مقاوماند و همین امر سبب افزایش مرگومیر، طولانیتر شدن دوره بستری و تحمیل هزینههای سنگین به سیستمهای سلامت شده است (WHO, 2020؛ CDC, 2021). پیشبینیها نشان میدهد در صورت عدم مداخله، تا سال 2050 مرگهای ناشی از مقاومت آنتیمیکروبی به حدود 10 میلیون نفر در سال خواهد رسید که رقمی فراتر از مرگ ناشی از سرطان است (O’Neill, 2016). در بیمارستانها، بیماران بحرانی در بخشهای مراقبت ویژه (ICU) و واحدهای احیا از جمله گروههایی هستند که بیشترین آنتیبیوتیک را دریافت میکنند؛ مطالعات نشان دادهاند که بین 30 تا 50 درصد این تجویزها غیرضروری یا نادرست است (Kollef, 2019). چنین شرایطی محیطی ایدهآل برای ظهور و گسترش باکتریهای مقاوم به چند دارو فراهم میکند.
بیماران بستری در ICU به دلیل شرایط بحرانی و انجام مداخلات تهاجمی نظیر لولهگذاری، تهویه مکانیکی و استفاده از کاتترهای عروقی، بیش از سایر بیماران در معرض خطر عفونتهای بیمارستانی و کلونیزاسیون توسط میکروارگانیسمهای مقاوم قرار دارند (Vincent et al., 2020). کلونیزاسیون با MDROs نه تنها پیشآگهی بیماران را وخیمتر میکند، بلکه هزینههای مراقبتی، طول مدت بستری و میزان مرگومیر را نیز افزایش میدهد (Tacconelli et al., 2018). با این وجود، بسیاری از کلونیزاسیونها در بدو پذیرش شناسایی نمیشوند و تنها زمانی آشکار میگردند که عفونت فعال بروز کرده و کنترل آن دشوار شده است. این در حالی است که شناسایی زودهنگام عوامل خطر میتواند نقش مهمی در کاهش شیوع عفونتها، بهبود مدیریت منابع و ارتقای کیفیت مراقبت در ICU و واحدهای احیا داشته باشد.
سازمان بهداشت جهانی (WHO)، اتحادیه اروپا و مرکز کنترل بیماریهای آمریکا (CDC) استراتژیهای متعددی برای کاهش مقاومت آنتیمیکروبی معرفی کردهاند، از جمله پروژه «Zero-Resistance» که با هدف کاهش 20 درصدی کلونیزاسیون با MDROs در بیماران بستری ICU اجرا شده است (ECDC, 2019). با وجود این، پژوهشها نشان میدهد که هنوز شناخت کافی از عوامل خطر کلونیزاسیون در شرایط محلی و ملی وجود ندارد و نتایج مطالعات در کشورهای مختلف متفاوت و گاه متناقض گزارش شده است (Aloush et al., 2021؛ López-Solís et al., 2022). بهویژه در کشورهای در حال توسعه، خلأ دادههای اپیدمیولوژیک و ضعف در اجرای پروتکلهای پایش منجر به ناتوانی در طراحی مداخلات مؤثر شده است.
از سوی دیگر، تفاوتهای ساختاری و عملیاتی بین واحدهای مراقبت ویژه و واحدهای احیا (Resuscitation Units) اهمیت بررسی جداگانه این دو محیط را برجسته میسازد. ICUها تحت مدیریت متخصصان مراقبتهای ویژه و پرستاران آموزشدیده، طیف وسیعی از بیماران بحرانی را پوشش میدهند؛ در حالی که واحدهای احیا عمدتاً توسط متخصصان بیهوشی اداره شده و بیشتر بر مراقبتهای پس از عمل تمرکز دارند (Rodríguez-Baño et al., 2020). این تفاوتها در ترکیب بیماران، نوع مراقبتها و میزان مواجهه با آنتیبیوتیکها میتواند الگوهای متفاوتی از کلونیزاسیون با MDROs ایجاد کند. از این رو تحلیل مجزا و دقیق این دو محیط میتواند به طراحی مداخلات هدفمندتر و کارآمدتر کمک کند.
با وجود افزایش مطالعات در سالهای اخیر درباره مقاومت آنتیمیکروبی، شواهد کافی برای شناسایی جامع عوامل خطر کلونیزاسیون با MDROs در بیماران ICU و واحدهای احیا همچنان محدود است. مطالعاتی عواملی همچون بستریهای مکرر، دریافت طولانیمدت آنتیبیوتیک، سابقه کلونیزاسیون یا عفونت قبلی با MDROs، بیماریهای مزمن نظیر نارسایی کلیه و دیالیز، و بستری در مراکز مراقبت طولانیمدت را به عنوان ریسکفاکتورهای اصلی معرفی کردهاند (López-Solís et al., 2022؛ Tacconelli et al., 2018). با این حال، بسیاری از این پژوهشها به تفاوتهای زمینهای بین واحدهای مختلف بیمارستانی یا شرایط اپیدمیولوژیک خاص هر کشور توجه نکردهاند.
بنابراین، خلأ علمی موجود در زمینه شناسایی و مقایسه عوامل خطر کلونیزاسیون با MDROs در ICU و واحدهای احیا، ضرورت انجام پژوهشهای محلی و مبتنی بر شواهد را آشکار میسازد. مطالعه حاضر در پی آن است که با بررسی بیماران بستری در ICU و واحدهای احیای بیمارستان، مهمترین عوامل خطر کلونیزاسیون اولیه و بیمارستانی با باکتریهای مقاوم به چند دارو را شناسایی کند. نتایج این پژوهش میتواند راهگشای طراحی سیاستهای کنترلی، ارتقای پروتکلهای پایش و بهبود کیفیت مراقبت در بیماران بحرانی باشد.














